Wydział Inżynierii Mechanicznej został założony w 1919 roku jako Wydział Mechaniczny - pierwszy, macierzysty w Wyższej Szkole Budowy Maszyn. Zgodnie z oczekiwaniami rynku i w związku ze zmianami struktury kilkakrotnie zmieniał nazwę: w latach 1919-1952 funkcjonował jako Wydział Mechaniczny; następnie przekształcano go kolejno w Wydział Budowy Maszyn (1952-1967), Wydział Mechaniczno-Technologiczny (1967-1974), ponownie w Wydział Budowy Maszyn (1974-1998), a w 1998 roku w Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania. Od 1. stycznia 2020 nosi nazwę zgodną z dyscypliną naukową: Wydział Inżynierii Mechanicznej.

Na kierunkach mechanika i budowa maszyn, zarządzanie i inżynieria produkcji, mechatronika oraz inżynieria biomedyczna można studiować szeroko rozumianą inżynierię mechaniczną - konstrukcję, technologię, automatyzację, diagnostykę i informatyzację, ale również zarządzanie i inżynierię produkcji - poznawać systemy produkcyjne, czy zarządzanie jakością. Najnowsze kierunki studiów odpowiadają na zapotrzebowanie rynku pracy - zasób wiedzy inżynierów mechatroników łączy kilka obszarów wiedzy i umiejętności. Inżynieria biomedyczna kształci inżynierów - specjalistów budowy i eksploatacji urządzeń medycznych i protetyki.

Wydział posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk technicznych dyscyplinie naukowej inżynieria mechaniczna.

Aktualnie w ramach Wydziału działają 4 instytuty.